MAHART25

(MAHART25)مکانی مناسب برای کشف مهارت ها در زندگی و...

(MAHART25)مکانی مناسب برای کشف مهارت ها در زندگی و...

MAHART25
کلمات کلیدی
پیوندهای روزانه

۳ مطلب در آذر ۱۳۹۷ ثبت شده است


این روزها ارتباط برقرار کردن با دیگران و شبکه‌سازی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مهارت‌های اجتماعی به عضو جدایی‌ناپذیر هر کسب‌وکاری تبدیل شده‌اند و به افزایش میزان فروش کمک می‌کنند.

شاید بارها پیش آمده باشد که از خودتان بپرسید چگونه می‌توان مهارت‌های اجتماعی را افزایش داد؟ به نظر می‌رسد این سؤال به دغدغه‌ی ذهنی افراد زیادی تبدیل شده و اخیرا در کوئرا نیز مطرح شده است. کوئرا سایتی است که مردم پرسش‌های خود را مطرح می‌کنند و افرادی که پاسخ آن را بدانند، دانش خود را با دیگران در میان می‌گذارند. چگونگی افزایش مهارت‌های اجتماعی نیز سؤالی است که اخیرا در این سایت مطرح شده و میلنا رنجلاو، دانشجوی دکترای مهندسی عمران به آن پاسخ داده است. در ادامه‌ی این مقاله‌ی  به بررسی ۱۰ راه حل پیشنهادی او برای افزایش مهارت‌های اجتماعی می‌پردازیم. این مهارت‌ها به افزایش میزان فروش محصولات نیز کمک می‌کنند.

social skills

۱- به صحبت‌های دیگران گوش دهید

اغلب مردم تمایلی به گوش دادن به حرف‌های دیگران ندارند. درواقع این افراد هیچ علاقه‌ای به شنیدن حرف‌های دیگران ندارند و دوست دارند جمعی که در آن حضور دارند، با حرف‌هایشان هدایت کنند. درصورتی‌که این رفتار هیچ تأثیر مثبتی روی دیگران نمی‌گذارد. برای افزایش مهارت‌های اجتماعی با دقت به حرف‌های دیگران گوش دهید و با پرسیدن سؤال‌های مرتبط، علاقه‌ی خود را به صحبت‌های طرف مقابل نشان دهید.

۲- به داستان‌های دیگران علاقه نشان دهید

همه‌ی ما کمی حس خودخواهی داریم و افرادی را که به داستان‌هایمان علاقه نشان می‌دهند بیشتر از سایرین دوست داریم. افرادی که  به شنیدن صحبت‌های دیگران علاقه نشان می‌دهند معمولا جذاب‌تر هستند. بنابراین سعی کنید از صحبت‌های طرف مقابل نکات جدیدی یاد بگیرید.

۳- مشخص کنید که در چه جمع‌هایی راحت‌تر هستید

برخی افراد صحبت کردن با یک شخص را به صحبت کردن با عده‌ی زیاد ترجیح می‌دهند. شما جزو کدام دسته هستید؟ مشخص کردن این موضوع کمک می‌کند محیط بهتری برای درخشش مهارت‌های اجتماعی خود بسازید. بسیاری از افراد مکالمه با یک نفر را به مکالمات گروهی ترجیح می‌دهند. این افراد دوست دارند ارتباط عمیق‌تری با دیگران برقرار کنند و از این طریق تأثیر بهتری روی مخاطب خود بگذارند. به احساسات درونی خود مراجعه کنید و ببینید با کدام حالت راحت‌تر هستید. کدام نوع از ارتباطات کمک می‌کند با دیگران دوست شوید و مکالمه‌ی به‌یادماندنی‌تری ارائه دهید؟

social skills

۴- منفی بافی و صحبت‌های طعنه‌آمیز را کنار بگذارید

سعی کنید نگرش منفی را کنار بگذارید و در مورد هر موضوعی شکایت نکنید. چنین رفتارهایی به‌شدت زننده هستند. همه‌ی ما در زندگی درگیر ترس و استرس هستیم و به همین دلیل، تلاش می‌کنیم حداقل در مکالمات روزمره از این موضوعات فاصله بگیریم؛ درنتیجه همصحبتی با افراد مهربان، شوخ و سرزنده را به افراد ناامید و منفی‌باف ترجیح می‌دهیم. منتقل کردن افکار منفی به دیگران مانند فروختن یخ به اسکیموها است و مطمئنا هیچ خریداری برای آن پیدا نمی‌شود.

۵- نام دیگران را به خاطر بسپارید

شاید شما هم با افرادی برخورد کرده باشید که می‌گویند حافظه‌ی ضعیفی دارند و نمی‌توانند نام دیگران را به خاطر بسپارند. درصورتی‌که اگر به همین افراد گفته شود بابت به یادآوردن نام دیگران به آن‌ها هزار دلار پرداخت می‌شود، حافظه‌شان تقویت خواهد شد. بنابراین ایراد از عملکرد مغز نیست و همه چیز به انگیزه بستگی دارد. اگر فردی واقعا بخواهد نامی را به یاد بیاورد بدون شک این کار را انجام خواهد داد. پس زمانی که می‌خواهید با دیگری ارتباط برقرار کنید، نامش را بپرسید. اگر اولین بار متوجه نشدید، از او بخواهید دوباره آن را تکرار کند. اگر باز هم فراموش کردید، نام او را از افراد حاضر در جمع بپرسید. سپس شخص مورد نظر را با نامش صدا کنید. مردم عاشق این کار هستند.

۶- داستان‌های دیگران را به یاد بسپارید

هدف از گوش دادن به صحبت‌های دیگران این است که حرف‌های آن‌ها را به خاطر بسپارید. با دقت به حرف‌هایی که می‌زنند گوش بدهید و در مکالمات بعدی خود از این اطلاعات استفاده کنید. به‌عنوان مثال دانستن نام اعضای خانواده، نام حیوان خانگی، سرگرمی‌ها و جزئیات کار دیگران کمک می‌کند در آینده مکالمه‌ی عمیق‌تری با آن‌ها داشته باشید. این روزها اغلب افراد توجهی به حرف‌های دیگران ندارند و به دنبال این هستند که هر چه زودتر نوبتشان شود تا خودشان شروع به صحبت کنند. بنابراین زمانی که شخصی ببیند اطلاعاتی را که در مکالمات قبلی به شما داده است به یاد دارید، بسیار خوشحال خواهد شد.

۷- در صحبت کردن زیاده‌روی نکنید

مکالمات مانند خیابان دوطرفه هستند و نیازی نیست در مورد هر موضوعی اظهار نظر کنید یا بخواهید داستانی را تعریف کنید. می‌توانید مکالمه را با مطرح کردن یک پرسش جدید یا تکان دادن سر پیش ببرید. افرادی که زیاد صحبت می‌کنند هیچ جذابیتی برای دیگران ندارند و معمولا کسی دوست ندارد با آن‌ها هم‌کلام شود.

social skills

۸- ارتباط خود را حفظ کنید

شبکه‌سازی به معنای نزدیک شدن به دیگران و شروع یک مکالمه‌ی جدید نیست؛ این تازه آغاز ماجرا است. قدرت واقعی شبکه‌سازی در حفظ کردن ارتباطات است. ارتباط مانند دوی ماراتن است و باید با سرعت یکنواختی پیش برود؛ نه اینکه مانند دوی سرعت زود تمام شود. سعی کنید ارتباط خود را با طرف مقابل حفظ کنید؛ به‌عنوان مثال اگر طرف مقابل از شما خواسته است مقاله، وبینار یا پادکستی برایش ارسال کنید، این کار را حتما انجام دهید. این یعنی شما فرد قابل اطمینانی هستید و به طرف مقابل خود اهمیت می‌دهید. اغلب افراد فراموش می‌کنند چیزی که از آن‌ها خواسته می‌شود، در موعد مقرر ارسال کنند؛ به همین دلیل افرادی که فراموش نمی‌کنند، تأثیر فوق‌العاده خوبی روی طرف مقابل خود خواهند گذاشت.

۹- مکالمه را به‌موقع قطع کنید

هیچ شخصی دوست ندارد ساعت‌ها پای صحبت شخصی که به‌تازگی ملاقات کرده است بنشیند. هرقدر مکالمات کوتاه‌تر باشند کیفیت بالاتری خواهند داشت.

۱۰- احساسات خود را بیان کنید

بیان کردن احساسات یکی از اصلی‌ترین مواردی است که کیفیت مکالمات را افزایش می‌دهد. به دیگران احترام بگذارید، آن‌ها را تحسین کنید، جنبه‌های مثبت کارشان را پیدا کنید و از آن‌ها تعریف کنید، آن‌ها را ببخشید و قضاوتشان نکنید، سعی کنید احساسات واقعی خود را بروز دهید و تا جای ممکن به آن‌ها کمک کنید

۱۲ روش برای بهبود مهارت‌های اجتماعی

۱۲ روش برای بهبود مهارت‌های اجتماعی

خجالت، کمرویی و عدم توانایی ارتباط صحیح با دیگران می‌تواند زندگی اجتماعی و حرفه‌ای ما را به مخاطره بیندازد. با پیروی از این ۱۲ استراتژی، می‌توانیم مهارت‌های اجتماعی خود را بهبود داده، با اعتماد به نفس بیشتری وارد اجتماع شویم و ارتباطات مؤثری با دیگران داشته باشیم.
روش اول: مثل یک فرد اجتماعی رفتار کردن
نباید اجازه دهیم که اضطراب، ما را عقب نگه دارد. وقتی تصمیم می‌گیریم مثل یک فرد اجتماعی رفتار کنیم، همه‌ی تلاشمان را خواهیم کرد تا با افراد جدید حرف بزنیم و وارد گفتگو با آن‌ها شویم حتی اگر احساس هول شدن و دستپاچگی به سراغمان بیاید. شاید این‌طور رفتار کردن در ابتدا سخت به نظر برسد اما به‌ مرور زمان، آسان‌تر و سریع‌تر می‌توانیم مهارت‌های اجتماعی خود را بهبود ببخشیم.
روش دوم: برداشتن قدم‌های کوچک
گاهی مجبور می‌شویم در یک مهمانی شرکت کرده و یا زمانی را در بین جمعیت انبوهی از مردم سپری کنیم؛ در این حالت باید از کم شروع کنیم. به عنوان مثال وارد فروشگاه می‌شویم و به فروشنده می‌گوییم «متشکرم» یا به رستوران می‌رویم و غذا سفارش می‌دهیم. با این روش می‌توانیم انجام مکالمات کوتاه با دیگران را به شکل تدریجی تمرین کنیم.
روش سوم: پرسیدن سؤالات باز
استفاده از سؤالات باز یا Open-Ended Questions یک مهارت است و با یادگیری تکنیک‌های طرح چنین سؤالاتی، می‌توانیم در گفتگوهایمان با دیگران به آن‌ها چراغ سبز نشان دهیم تا با شرح و تفصیل بیشتری صحبت کنند. این سؤالات پاسخی فراتر از یک «بله» یا «خیر» ساده دارند؛ با پرسیدن این سؤالات، درها را گشوده و از دیگران دعوت می‌کنیم تا به گفتگو با ما ادامه دهند و از این طریق توجه آن‌ها را جلب خواهیم کرد.
روش چهارم: تشویق دیگران به اینکه در مورد خودشان صحبت کنند
بیشتر مردم واقعاً از اینکه در مورد خودشان صحبت کنند لذت می‌برند مثلاً سؤال کردن در مورد حرفه‌، سرگرمی یا خانواده آن‌ها. در مدتی که آن‌ها در این مورد صحبت می‌کنند بهتر است با اشتیاق و علاقه به صحبت‌های آن‌ها گوش دهیم.
روش پنجم: تعیین هدف
می‌توانیم اهداف کوچکی را برای خودمان تعیین کنیم. شاید مایل باشید یک مهارت خاص را تمرین کنید یا شاید هم بخواهید در فعالیت‌های اجتماعی جامعه‌ی خود شرکت کنید. از این طریق هدفمان را تعیین کرده و بر روی استراتژی‌های بهبود مهارت‌های زندگی اجتماعی خود، کار خواهیم کرد.
روش ششم: تعریف کردن سخاوتمندانه از دیگران
تعریف کردن از دیگران، چراغ سبزی برای ایجاد یک گفتگوی مؤثر با آن‌ها است. وقتی از همکارمان بابت ارائه‌ی خوب او در یک جلسه کاری یا از ماشین جدید همسایه‌مان تعریف می‌کنیم چنین رفتاری، نشان‌دهنده‌ی برخورد دوستانه‌‌‌ی ما با آن‌ها است.
روش هفتم: خواندن کتاب در زمینه‌ی مهارت‌های اجتماعی
کتاب‌های زیادی در مورد تقویت مهارت‌های اجتماعی در بازار وجود دارد. فقط یک نکته مهم را باید به ذهن بسپارید که خواندن کتاب در زمینه‌ی چنین‌ مهارت‌هایی، از ما یک کارشناس خبره نمی‌سازد؛ بلکه باید بارها و بارها آموخته‌هایمان را تمرین کنیم.
روش هشتم: تمرین رفتار‌های خوب
رفتارهای خوب، مسیری طولانی در جهت بهبود مهارت‌های اجتماعی هستند. تمرین مؤدب بودن، ابراز قدردانی و رعایت آداب صحیح غذا خوردن با دیگران نمونه‌‌هایی از این رفتارها هستند.
روش نهم: توجه داشتن به زبان بدن خود
ارتباطات غیرکلامی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. اگر به تقویت زبان بدن خود توجه داشته باشیم می‌توانیم در این نوع از ارتباطات نیز به شکلی موفق عمل کنیم. تلاش برای حفظ آرامش و برقراری ارتباط چشمی مؤثر با مخاطب، از نمونه‌های توجه داشتن به زبان بدن در حین گفتگو و ایجاد ارتباط با دیگران است.
روش دهم: پیوستن به گروه‌های پشتیبان
در بسیاری از جوامع، گروهایی برای کمک و حمایت از افرادی که تصمیم دارند مهارت‌های اجتماعی خود را بالا ببرند تشکیل می‌شوند. این گروه‌ها به افراد کمک می‌کنند تا بر خجالت، کمرویی و اضطراب خود هنگام ارتباط با دیگران غلبه کنند، مهارت‌های جدید را بیاموزند و آن‌ها را تمرین کنند.
روش یازدهم: آگاهی از خبرهای روز
وقتی از اخبار روز جامعه‌ی خود و جهان مطلع باشیم می‌توانیم حرفی برای گفتن با دیگران داشته باشیم. البته بهتر است از موضوعات بحث‌برانگیز و چالشی که باعث ایجاد اختلافات شدید با دیگران می‌شود دوری کرده و به جای آن در مورد خبرهای جذاب و مورد علاقه‌ی خود و دیگران گفتگو کنیم.
 روش دوازدهم: تشخیص و جایگزینی افکار منفی
وقتی در مورد تعاملات اجتماعی خود دارای افکار منفی باشیم، این افکار می‌توانند به پیش‌گویی محقق کننده یا Self-fulfilling prophecy تبدیل شوند. پیش‌گویی محقق کننده به آن‌گونه از پیش‌بینی گفته می‌شود که بعد از آنکه اعلام یا صادر می‌شود خودش شرایطی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود همان پیش‌گویی به حقیقت بپیوندد.
کسی که به طور کلی خوش‌بین است و دیگران را انسان‌هایی خوب می‌داند و انتظار دارد از مردم برخورد خوب ببیند، احتمالاً با خوش‌رویی با مردم برخورد می‌کند و در نتیجه از آن‌ها برخورد خوب و خوش اخلاقی می‌بیند. یا کسی که خود را خوش‌شانس می‌داند، بیشتر در رقابت‌های مختلف شرکت می‌کند و در نتیجه، احتمال برنده شدن او بیشتر می‌شود.
به عنوان مثال وقتی کسی که فکر می‌کند «من واقعاً بی ‌دست ‌و پا هستم و باید از رفتارم شرمنده باشم» به دلیل همین افکار منفی خود وقتی در یک مهمانی شرکت می‌کند در گوشه‌ای جدا از دیگران می‌نشیند و در نتیجه شانس آشنایی با افراد جدید و گفتگو با دوستانش را از دست خواهد داد.
اگر این افکار منفی را تشخیص دهیم می‌توانیم آن‌ها را با افکار واقعی و مثبت جایگزین کنیم. به عنوان مثال به خودمان بگوییم «من این توانایی را دارم که شروع کننده‌ی یک گفتگو باشم. من می‌توانم با افراد جدید ملاقات کن
م

 

کارگاه آموزش مهارتهای ارتباطی

در میان مجموعه مهارتهای زندگی، شاید بتوان گفت مهارتهای ارتباطی بیش از سایر مهارتها مورد توجه قرار گرفته و معمولاً در سازمان‌ها و محیط‌های کسب و کار هم، منابع قابل توجهی صرف آموزش دادن و یاد گرفتن مهارتهای ارتباطی و دانش ارتباطات می‌شود.

اما به نظر می‌رسد که حوزه‌های زیرمجموعه‌ی مهارتهای ارتباطی، متناسب با اثربخشی و اهمیت خود، مورد توجه قرار نگرفته‌اند.

 در بسیاری از زیرمجموعه‌های حوزه مهارتهای ارتباطی، کارآمد بودن مطالب و موضوعات، قربانی‌ جذابیت موضوعات کم اهمیت‌تر شده است. 

به این مثال‌ها توجه کنید: 

 در اصول و فنون مذاکره، منطقی است که همزمان به مواضع و گفته‌های صریح طرف مقابل و نیز به منافع پنهان و احساسات ناگفته‌ی او توجه کنیم.

اما بحث‌هایی مانند تحلیل علائم چهره و زبان بدن به خاطر جذاب بودن، سهم بسیار بیشتری از توجه را به خود جلب کرده‌اند. در حدی که مذاکره کردن گاهی اوقات در حد رفتار یک کارآگاه یا بازجو و تلاش دائمی برای کشف انگیزه‌های پنهان کاهش یافته است. کم نیستند آموزش‌های مذاکره که در آن‌ها، درک و تحلیل مواضع و گفته‌های صریح افراد، در حاشیه‌ی آموزش و در سایه‌ی پیام‌های پنهان و رفتارهای غیرکلامی قرار می‌گیرد.

 همچنین تسلط کلامی به معنای شناخت کلمات و به‌کارگیری درست آنها و مهارت در شفاف‌ترین و شیواترین بیان حرف‌ها از کلیدی‌ترین زیرمجموعه‌های مهارت ارتباطی است. اما بازی‌های کلامی و ترفندهای کلامی و ایجاد ابهام و ایهام در گفته‌ها، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.

 مهارت گفتگو هم – شاید به علت جذابیت کمتر – چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. اما در مقابل مهارت متقاعدسازی (که مهم است اما در اولویت پایین‌ترین قرار دارد – از استقبال بسیار بیشتری بهره‌مند می‌شود.

آموزش مهارتهای ارتباطی و سرفصل های مورد علاقه در کارگاه های آموزشی مهارت ارتباطی

البته شاید لازم به تاکید باشد که:

متمم از هیچ‌یک از موضوعات فوق (حتی مواردی که جذابیت بیشتر اما اثربخشی کمتر دارند‌) غافل نیست.

اما بحث ما این است که در آموزش مهارتهای ارتباطی، منطقی است که مهارت های ارتباطی اثربخش‌تر (حتی اگر جذابیت کمتر دارند) در مقایسه با مهارتهای جذاب‌تر در اولویت قرار گیرند.

جایگاه مهارت ارائه در مجموعه مهارتهای ارتباطی کجاست؟

متمم برای مهارت ارائه مطلب، یک نقشه‌ی راه مستقل ارائه کرده است:

اگر چه نمی‌توان مهارت ارائه مطلب را به صورت مطلق از مجموعه مهارتهای ارتباطی جدا کرد، اما با توجه به اینکه متمم مهارت ارائه را به بحث و درس مستقلی تبدیل کرده است، منطقی است بپرسیم که متمم چه مرزی را برای مهارت ارائه در نظر گرفته و این مهارت چگونه از سایر مهارتهای ارتباطی تفکیک می‌شود؟

مهارت ارائه و مهارت شنیدن و مهارت گفتگو به عنوان زیرمجموعه های مهارت ارتباطی

اگر بگوییم مهارتهای ارتباطی با ترکیبی از مهارتهای ارسال پیام و مهارتهای دریافت پیام شکل می‌گیرند و ساخته می‌شوند،  ما مهارت ارائه را به عنوان مجموعه مهارت‌هایی در نظر می‌گیریم که سهم ارسال پیام در آنها به صورت محسوسی بیشتر از دریافت پیام است. 

مهارتهایی مانند مهارت شنیدن و به طور خاص مهارت گفتگو (به هر شکل و با استفاده از هر ابزار) از جمله بحث‌های کلیدی دیگری هستند که خارج از حوزه‌ی مهارت ارائه قرار دارند و در درس مهارت ارتباطی مورد توجه قرار می‌گیرند.

متمم بر این باور است – و در طراحی درس‌ها این پیش‌فرض را دارد – که دوستان عزیزی که علاقمند به بهبود و توسعه مهارت ارائه مطلب هستند، وقت و حوصله‌ی بیشتری به خرج می‌دهند و درس‌های مهارتهای ارتباطی را نیز حتماً در کنار درس‌های مهارت ارائه و ترجیحاً قبل از آنها می‌خوانند.

شاید این مسیر کمی طولانی‌تر باشد، اما قطعاً دستاوردهای ماندگارتری دارد.

متمم چه مسیری را برای یادگیری و بهبود مهارتهای ارتباطی توصیه می‌کند؟
ثبت نام در درس مهارت ارتباطی

با توجه به اینکه دسترسی به برخی درس‌های مرتبط با مهارت ارتباطی (مثل شخصیت شناسی و تحلیل رفتار متقابل و مهارت سخنرانی) صرفاً برای کاربران ویژه متمم وجود دارد و نیز اینکه مطالعه‌ی تدریجی آن با تمرین‌ها و حاشیه‌ها و درس‌های جانبی، حدود سه تا پنج ماه از وقت شما را خواهد گرفت، پیشنهاد ما این است که برای استفاده از این مباحث، فعلاً یک اعتبار سه ماهه (۷۰ هزار تومان) یا به تدریج چند اعتبار یک ماهه (هر ماه ۲۷ هزار تومان) خریداری کنید.

در این سه ماه، علاوه بر درسهای مذکور به سایر درس‌های ویژه متمم هم دسترسی خواهید داشت.

در مقایسه با بسیاری از مهارت‌های دیگر، در مهارت ارتباطی نمی‌توان به سادگی یک زنجیره‌ی مشخص برای یادگیری پیشنهاد کرد و یا به صورت جدی و رسمی، از پیش‌نیاز بودن برخی مهارتها برای یادگیری  سایر مهارت‌ها حرف زد.

به عبارتی، هر کس ممکن است بسته به علاقه و نیاز و سلیقه‌ی خود، مسیر متفاوتی را انتخاب کند.

با این حال، در صورتی که ترجیح می‌دهید سبک و شیوه‌ی پیشنهادی متمم را رعایت کنید، شاید مسیر زیر یکی از مسیرهای مناسب و قابل استفاده باشد.

گام اول: تحلیل نقاط قوت و ضعف در مهارتهای ارتباطی

در سلسله درس‌های مهارت‌های ارتباطی، درس کوتاه اما مهمی داریم که می‌تواند تا حدی ابعاد و جزئیات و حواشی زمین بازی برای بهبود مهارت ارتباطی را برایمان شفاف‌تر کند:

البته نباید از عنوان این درس این‌گونه برداشت کنیم که به هر حال، از همان ابتدا قرار است ایراد‌هایی در خودمان پیدا کنیم.

بلکه پرسش‌های مطرح شده در این درس، کمک می‌کنند که ذهن‌مان روی بحث مهارت ارتباطی فعال‌تر شود و اولویت‌های یادگیری برایمان شفاف‌تر شود.

اولویت‌هایی که ممکن است برای هر فرد، در مقایسه با فرد دیگر متفاوت باشند.

گام دوم: گوش دادن به فایل صوتی مهارتهای ارتباطی

یک فایل صوتی نیم ساعتی هم درباره معرفی درس مهارتهای ارتباطی در نظر گرفته‌ایم که می‌توانید قبل از ورود به بحث‌های دیگر، به آن گوش بدهید.

البته بخش قابل توجهی از فایل، تاکید بر اهمیت درس و معرفی زیرمجموعه‌های مختلف درس است. بنابراین اگر به اندازه‌ی کافی به این بحث علاقه دارید و لازم نیست کسی برای شما، اهمیت آن را تکرار کند، شاید ترجیح بدهید در وقت‌تان صرفه‌جویی کنید و به این فایل گوش ندهید.

گام سوم: مرور تاریخچه تحول نیازهای ارتباطی انسان

نیازهای ارتباطی ما انسان‌ها در طول تاریخ ثابت نبوده است.

زمانی حداکثر تعامل ما با دیگران، در حد همکاری برای شکار یا تقسیم دستاورد شکار بود.

امروز از ارتباط و گفتگو، برای انتقال دانسته‌ها و تجربیات، برای بیان کردن مدل ذهنی خود و نیز برای شرح پیچیده‌ترین و انتزاعی‌ترین احساسات‌مان استفاده می‌کنیم.

هر چه این تاریخچه‌ی تحول نیازهای ارتباطی را بهتر بشناسیم، درک بهتری از کارکرد مهارت‌های ارتباطی برای زندگی امروز خواهیم داشت.

همچنین بهتر درک می‌کنیم که باید چه انتظاراتی از درس مهارت ارتباطی در متمم داشته باشیم.

به همین علت، یک درس مستقل را به نیازهای ارتباطی انسان و تاریخچه تحولات آن در طول زمان اختصاص داده‌ایم:

گام چهارم: مفهوم ارتباط اثربخش

مفهوم اثربخشی، یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در یادگیری مهارتها محسوب می‌شود.

در ساده‌ترین شکل نگاه به اثربخشی (که البته در عین سادگی، دقیق و کامل هم هست) می‌‌توانیم توجه به اثربخشی را در دو بخش مورد بحث قرار دهیم:

  • آیا می‌دانم که هدف نهایی من چیست؟
  • آیا مطمئن هستم که مسیری که طی می‌کنم و ابزاری که به کار می‌گیرم، من را به آن هدف نزدیک می‌کند و با آن هدف همسو است؟

به همین علت، منطقی است که در کنار وقتی که به یادگیری مهارت‌های ارتباطی اختصاص می‌دهیم، همواره به اثربخشی ارتباط هم فکر کنیم.

گام پنجم: انواع شیوه‌های ارتباطی (کلامی – غیرکلامی)

شاید هنگام حرف زدن از انواع شیوه های ارتباطی در درس مهارتهای ارتباطی، بلافاصله ترکیبی از بحث‌های مهارت کلامی و زبان بدن را به خاطر بیاورید.

اما مهارت‌های ارتباطی مجموعه بسیار گسترده‌تری از بحث‌ها را شامل می‌شود.  استفاده از هر شیوه‌ای برای ارسال یا دریافت پیام را می‌توان زیرمجموعه‌ای از بحث مهارت ارتباطی در نظر گرفت. 

مهارت ارتباط غیرکلامی

 ما در متمم درس‌های ارتباطات غیرکلامی را تا کنون در قالب دو مجموعه‌ی مستقل تولید، تنظیم و ارائه کرده‌ایم:

زبان بدن و ارتباط غیرکلامی     روانشناسی محیطی

هر دو مجموعه‌ی فوق (مانند تمام درس‌های متمم) در حال توسعه و تکمیل هستند و به تدریج به درس‌های آن‌ها افزوده می‌شود.

اگر چه پیشنهاد می‌کنیم که نگاهی به درس‌های ارتباط غیرکلامی و زبان بدن و روانشناسی محیطی بیندازید، اما اگر نظر متمم را بخواهید، ما پیشنهاد می‌کنیم به خاطر اینکه در حاشیه‌ها غرق نشوید و اصل موضوع را فراموش نکنید، مطالعه‌ی سایر درس‌های متمم را – که در ادامه‌ی همین سلسله مطالب مطرح شود و در زیر همین درس‌ هم به ترتیب فهرست شده‌اند – در اولویت قرار دهید.

گام ششم: انواع شیوه‌های ارتباطی (دیجیتال – غیردیجیتال)

شاید اگر چند سال پیش به یک کتاب دانشگاهی مربوط به مدیریت ارتباطات مراجعه می‌کردید، این نوع تقسیم‌بندی را کمتر مشاهده می‌کردید.

همچنین احتمالاً امروز هم در بسیاری از دانشگاه‌ها، هنوز تقسیم‌بندی حاکم، تقسیم مهارتهای ارتباطی به ارتباط کلامی و ارتباط غیرکلامی است.

اما باید به خاطر داشته باشیم که شرایط امروز دنیا و رواج گسترده و ارزان قیمت تکنولوژیهای مخابراتی باعث شده که ارتباطات دیجیتال (چه از نوع آنلاین و چه آفلاین) سهم قابل توجهی از ارتباطات ما انسان‌ها را به خود اختصاص دهند.

شرایط، نیازها، فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط قوت و محدودیت‌های ارتباط دیجیتال، تفاوت زیادی با شکل سنتی ارتباط (ارتباط فیزیکی شفاهی یا مکتوب) دارد و منطقی است که در فضایی تخصصی و مستقل مورد بحث قرار گیرد.

گام هفتم: لایه‌ی زیرین بحث‌ها و گفتگوها – پیام‌های پنهان در کلمات

کلمات و بحث‌های مرتبط با انتخاب و به کارگیری کلمات، آن‌قدر برای متمم و متممی‌ها مهم بوده که درس پرورش تسلط کلامی به صورت اختصاصی برای پرداختن به این موضوع در نظر گرفته شده و منتشر می‌شود.

با این حال، بخشی از بحث انتخاب کلمات و جمله‌ها و جمله‌بندی‌ها در گفتگو، بیش از آنکه به تسلط کلامی بازگردد به تسلط ما بر مهارت ارتباطی باز می‌گردد:

  • اینکه در درون خودمان، واقعاً بدانیم چه می‌خواهیم بگوییم.
  • اینکه بتوانیم خواسته‌ی خود را به بهترین شکل ممکن بیان کنیم.
  • اینکه بخواهیم و بتوانیم مطمئن شویم که طرف مقابل هم، پیام ما را به همان شکل که مد نظر ما بوده دریافت کرده است.

ما درس‌های متعددی در بحث مهارت‌های ارتباطی با هدف توجه به پیام‌های پنهان در کلمات طراحی کرده‌ایم که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • گفتگو با خود
  • کلمات عینی و کلمات ذهنی
  • جبر محیطی پنهان در جملات
  • مقایسه به عنوان یک قضاوت
گام هشتم: ابزارهای ارتباطی (Communication Tools)

هیچکس نمی‌تواند ادعا کند که فهرست کاملی از ابزارهای ارتباطی تهیه و تدوین کرده است.

اما به هر حال هر یک از ما با شنیدن ابزارهای ارتباطی، چند مثال را به خاطر می‌آوریم و طبیعتاً بسته به شرایط خود و نیازهایمان، احتمالاً تسلط بیشتر بر تعدادی از آنها را در اولویت قرار می‌دهیم.

برخی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی به شرح زیر هستند:

 گفتگو: گفتگو کردن با یک نفر دیگر، یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای ارتباطی انسان است. جالب اینجاست که هنوز هم یکی از چالش‌برانگیزترین ابزارهاست. بخش مهمی از ضعف‌های ارتباطی ما انسان‌ها به شکلی با ضعف در مهارت گفتگو در ارتباط است. متمم هم در تکمیل و توسعه درس مهارتهای ارتباطی خود، بحث مهارت گفتگو را در اولویت قرار می‌دهد